ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΙ / H(E)AVENS

ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΙ – Ένα τετραήμερο για την παρέμβαση των ιδιωτικών ιδρυμάτων στον χώρο του πολιτισμού ≡ Αθήνα, 7-10 Δεκεμβρίου 2023

Τα τελευταία χρόνια, η όλο και μεγαλύτερη εμπλοκή ιδιωτικών ιδρυμάτων στους τομείς των εικαστικών και παραστατικών τεχνών, καθώς και στον ακαδημαϊκό χώρο, προκάλεσε μια σημαντική αναδιαμόρφωση του ελληνικού πολιτιστικού τοπίου. Σε τι αναφερόμαστε όμως όταν μιλάμε για «ιδιωτικά ιδρύματα πολιτισμού»; Ποια είναι τα κοινά τους σημεία και ποιες οι οργανωτικές, νομικές ή αισθητικές τους διαφορές; Πώς συνδέεται η πολιτιστική τους δράση με παρεμβάσεις στον αστικό ιστό; Υπάρχει στ’ αλήθεια, πίσω από κάθε σημαντικό ίδρυμα, ένας «φορολογικός παράδεισος» και ένα πλέγμα από «υπεράκτιες» εταιρίες; Σε ποια πολιτική και οικονομική συγκυρία αναδείχθηκαν; Σε τι είδους οφέλη προσβλέπουν, χρηματοδοτώντας απαιτητικές και ενίοτε μη κερδοφόρες προτάσεις στον χώρο των τεχνών και της έρευνας; Πώς ερμηνεύουμε το ενδιαφέρον που επιδεικνύουν για τη ζωντανή, εφήμερη τέχνη, τις παραστατικές τέχνες και το queer; Τι είδους επικοινωνία αναπτύσσουν όταν οικειοποιούνται έννοιες διαμορφωμένες μέσα σε κοινωνικούς αγώνες;

Πέρα από την αρχική φιλανθρωπική επιθυμία του εκάστοτε ιδρυτή τους, τι επιδιώκουν; Καμία από τις υποθέσεις που διατυπώνονται κατά καιρούς — να υποκαταστήσουν το κράτος σε ορισμένες βασικές του λειτουργίες, να εγκαινιάσουν μια πιο αποτελεσματική σχέση μεταξύ ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, να αποδείξουν έμπρακτα, σε μια εποχή σαρωτικών ιδιωτικοποιήσεων, την υπεροχή της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, να ενσαρκώσουν ένα είδος νέο-φιλελευθερισμού με ανθρώπινο πρόσωπο — δε φαίνεται να εξαντλεί το σύνθετο αυτό φαινόμενο.

Η λειτουργία τους εγείρει κρίσιμα ερωτήματα λογοδοσίας και διαφάνειας. Η εγκαθίδρυση κάθετων σχέσεων που δε βασίζονται στο δικαίωμα (των «από κάτω») αλλά στην εύνοια (των «από πάνω») συμβάλλει στη δημιουργία μιας συνθήκης μαικηνισμού και στον διαχωρισμό του καλλιτεχνικού κόσμου ανάμεσα σε ευνοούμενες και αποκλειόμενες προσωπικότητες ή ομάδες. Η ηγεμονική τους θέση δεν αμφισβητείται δημόσια παρά από μεμονωμένες φωνές, που δεν προέρχονται συνήθως από την καλλιτεχνική κοινότητα.

Εξού και η πρότασή μας: μέσω ενός άτυπου και υβριδικού φεστιβάλ, να φέρουμε κοντά ανθρώπους από τους χώρους της τέχνης, της έρευνας, του ακτιβισμού, της πολεοδομίας, της αρχιτεκτονικής και της ερευνητικής δημοσιογραφίας για να καλύψουμε το κενό που υπάρχει στον δημόσιο λόγο για τον ρόλο των ιδρυμάτων και να αρχίσουμε να επεξεργαζόμαστε τα κριτικά εργαλεία που μας λείπουν.

Όπως γράφει η Arundhati Roy στο δοκίμιο Capitalism: A Ghost Story: «Ίσως ήρθε η στιγμή να πάρουμε πίσω τη νύχτα.»

Εκδηλώσεις στο ΚΕΤ:

Παρασκευή 8 Δεκεμβρίου

12.00 | Rotated Soundscapes {ηχητική εγκατάσταση} — Αγάπη Ζάρδα

13:00 – 15:00 | Ιδιωτικά πολιτιστικά ιδρύματα: μία χαρτογράφηση {panel + συζήτηση}
• Μη κερδοσκοπικά ιδρύματα στον πολιτισμό: στελέχωση και καλλιτεχνική παραγωγή
— Μαριάννα Στεφανίτση, Μάρθα Μιχαηλίδου, Νίκος Σουλιώτης
• Τελικά οι βιβλιοθήκες είναι «κουλ»; Η περίπτωση της Εθνικής Βιβλιοθήκης του Σταύρου
Νιάρχου — Βασίλης Γεωργάκης
• Ο καθημερινός τόπος μέσα από το πλαίσιο κατάκτησης της σύγχρονης πόλης από τις
πρακτικές του κεφαλαίου. Η περίπτωση της πολιτιστικής ατζέντας της Στέγης Γραμμάτων
και Τεχνών — Αναστασία Χρηστάκη
• Πολιτικές των Εικόνων και Πολιτιστικά Ιδρύματα — Γιώργος Καραηλίας
• Οι ανεξάρτητοι χώροι τέχνης και η αστική κυριαρχία των ιδιωτικών ιδρυμάτων πολιτισμού
— Δημήτρης Παπαχρήστος, Κρίστη Πετροπούλου

15:30 – 17:00 | Ναυτιλία, κλιματική κρίση, greenwashing: προβολή της ταινίας “Μαύρα Φουγάρα” {προβολή + συζήτηση} — Reporters United

Σάββατο 9 Δεκεμβρίου

12.00 – 14.00 | Paradise Papers και χρηματοδότηση των ιδρυμάτων {εργαστήριο} — Reporters United

14:30- 15:30 | Syglo-Syglonistiko-Φάσεις της καλλιτεχνικής πράξης και η καλλιτεχνική πράξη ως φάση {panel} — Κωστής Ζουλιάτης, Γιάννης Ιόλαος Μανιάτης

16:00 – 16:45 | Η μεταμόρφωση του Βασιλιά Κωνσταντίνου {βίντεο + συζήτηση} — ομάδα Ροσινάντες

19:30 | “It Would Be Great if You’d Have Me”: The Life and Times of Rebecca Juicing {performance lecture} — Macklin Kowal

20:30 – 21:00 | The New Museum Saga {performance} — ΦΥΤΑ

21:30 – 22:00 | Παπάκι foundation {μουσική performance} — Θάνος Πολυμενέας-Λιοντήρης

22:30 – 23:00 | Κάτω από την ίδια στέγη? {μουσική performance} — ΑΜR

Κυριακή 10 Δεκεμβρίου

14:00 – 15:30 | Το παραστατικό ως εργαλείο διεκδίκησης {διάλεξη} — ReCompulsive Behaviours

16:00 – 18:00 | ΛΟΑΤΚΙ κινήματα και διεκδίκηση χώρου στην εποχή της θεσμικής οικειοποίησης έμφυλων πολιτικών και ταυτοτήτων {panel} — Δανάη Παπαευαγγέλου, Μιχάλης Μπίνιος/Pride Πάτρας, Φιλ Ιερόπουλος/ΛΑΛΑ, Macklin Kowal/Sub Rosa Space

18:30 – 19:00 | Απλώς αποικιοκρατία; {διάλεξη} — Μαρία Κακογιάννη

Αναλυτικά το πρόγραμμα για όλες τις μέρες και όλους τους χώρους: https://heavens.gr/

Το φεστιβάλ οργανώνεται και φιλοξενείται από τις παρακάτω ομάδες και χώρους:

Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων
Kύπρου 91Α, Αθήνα 113 64
https://polychorosket.gr/

ΛΑΛΑ
Δεριγνύ 39, Αθήνα 104 34
https://lalaspiti.com/

Ο Μετεωρίτης
Φωκίωνος Νέγρη 68, Αθήνα 113 61
https://www.instagram.com/ometeoritis/

Noucmas
Kάσου 3, 113 64 Αθήνα
https://www.instagram.com/noucmas/

or.artspace
Δημητρακοπούλου 89, 117 41 Αθήνα
https://orartspace.com/

TWIXTlab
https://twixtlab.com/

Tanzterrain
Τήνου 52-54, 113 61 Αθήνα
https://www.tanzterrain.com/

Ρομαντικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Σωζοπόλεως 15, 104 46 Αθήνα
https://academia-romantica.edu.gr/