Ménilmontant & Brumes d’automne | Αλέξης Μαστιχιάδης
Δύο ταινίες μικρού μήκους του βωβού κινηματογράφου, Ménilmontant (1926, 38’) και Brumes d’automne (1929, 15’) του σκηνοθέτη Dimitri Kirsanoff, παρουσιάζονται με ζωντανή συνοδεία μουσικής για τσέμπαλο από τον Αλέξη Μαστιχιάδη.
Τα έργα αυτά έχουν ξεχωρίσει για τον απόλυτο συγκερασμό μεταξύ Γαλλικού Ιμπρεσιονισμού, αβανγκάρντ Σουρεαλισμού, Σοβιετικού μοντάζ και χολιγουντιανού δράματος. Ο Αλέξης Μαστιχιάδης θα ερμηνεύσει έργα για τσέμπαλο του 17ου αιώνα που, παράδοξα, δένουν με τη σκοτεινή αισθητική των μοντερνιστικών ταινιών, μαζί με δικές του συνθέσεις. Ένα δρώμενο που εξερευνά πώς μπορεί το παρελθόν να αλληλεπιδρά με το παρόν.
Η ταινία “Ménilmontant” του Dimitri Kirsanoff, θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα του βωβού κινηματογράφου. Η υπόθεση αφορά δυο αδερφές οι οποίες μετακομίζουν στο Παρίσι μετά την άγρια δολοφονία των γονιών τους. Έχοντας ως αφετηρία μια απλή μελοδραματική πλοκή, η ταινία εξερευνά την ποιητική διάσταση της κινηματογραφίας στο έπακρο: το γρήγορο μοντάζ, η υπέρθεση εικόνων, η χρήση χειροκίνητης κάμερας, τα κοντινά πλάνα σε πρόσωπα καθώς και η απουσία μεσότιτλων δημιουργούν ένα πολυδιάστατο οπτικό σύμπαν με έναν ρυθμό που εξακολουθεί να αντηχεί με το σύγχρονο κοινό. Η ταινία είναι δομημένη χρησιμοποιώντας επαναλαμβανόμενα οπτικά στοιχεία που συχνά χρησιμοποιούνται με μη μεταφορική μορφή (γάτες, δέντρα, νερό, κινήσεις αυτοκινήτων, ρολόγια), τα οποία συμβάλλουν στην ιμπρεσσιονιστική ματιά των συναισθημάτων της πρωταγωνίστριας. Η avant garde προσέγγιση του σκηνοθέτη σε συνδυασμό με τη συγκινητική ερμηνεία της Nadia Sibirskaïa δημιουργούν ένα σπάνιο κινηματογραφικό ποίημα. Ως εκ τούτου, δεν προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι υπήρξε η αγαπημένη ταινία της μεγάλης κριτικού κινηματογράφου, Paulina Kael.
Η δεύτερη ταινία, “Brumes d’automne”, μικρότερου μήκους, με ένα ακόμα πιο ελλειπτικό σενάριο που αφορά τη μελαγχολία μιας ερωτικής απογοήτευσης που βιώνει μια γυναίκα, εξερευνά σε υπερθετικό βαθμό την κινηματογραφία των συναισθημάτων. Βροχερό τοπίο, δέντρα που χάνουν τα φύλλα τους, βουβές λίμνες, λακούβες με νερά, μαζί με κοντινά πλάνα στο εκφραστικό πρόσωπο της πρωταγωνίστριας, συνθέτουν μια πολυεπίπεδη ατμοσφαιρική, ψυχογραφική ταινία. Ο ίδιος ο σκηνοθέτης θεωρούσε ότι ο τρόπος που παρουσιάζεται μια πλοκή, είναι σημαντικότερος από το καθαυτό σενάριο, κάτι που διαφαίνεται και στις δύο αυτές ταινίες.
Ο Αλέξης Μαστιχιάδης έχει επενδύσει μουσικά τις ταινίες με αφετηρία έργα συνθετών του 17ου αιώνα. Βαθιά εκφραστική μουσική για τσέμπαλο από συνθέτες όπως: John Bull, Louis Couperin, Georg Bohm, Bernardo Storace κ.α., πλέκεται με θραύσματα δικών του μουσικών ιδεών, υφαίνοντας μια ιδιότυπη μουσική υπόκρουση στις ταινίες. Σκοπός του εγχειρήματος είναι να εξερευνηθεί πώς οι τέχνες μιας άλλης εποχής (των παλιών ταινιών και της ακόμα παλαιότερης μουσικής) μπορούν διαχρονικά να επηρεάζουν και να εκφράζουν το σήμερα.
Αλέξης Μαστιχιάδης
Γεννήθηκε το 1990 στην Αδελαΐδα Αυστραλίας. Στην ηλικία των επτά ετών άρχισε μαθήματα πιάνου στην Αθήνα. Έχοντας από νωρίς ενδιαφέρον για τη μπαρόκ μουσική στράφηκε στο τσέμπαλο. Στην ηλικία των 14 ξεκίνησε μαθήματα τσεμπάλου με τη Δάφνη Κοκκώνη. Το 2008 έγινε δεκτός στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο της Κέρκυρας, όπου συνέχισε τις σπουδές του στο τσέμπαλο με καθηγήτρια την Κατερίνα Μιχοπούλου. Μετά την αποφοίτησή του, συνέχισε τις σπουδές του ως μεταπτυχιακός φοιτητής στη Μουσική Ακαδημία της Ουτρέχτης. Εκεί, μαθήτευσε δίπλα στους Siebe Henstra, τσέμπαλο και clavichord και Reitze Smits, εκκλησιαστικό όργανο. Έχει δώσει συναυλίες σε όλη τη χώρα και έχει παρακολουθήσει σεμινάρια ως ενεργό μέλος με τους Caesilia-Consert, Wilbert Hazelzet, Heiko Ter Schegget, Antoinette Lohmann, Nico van der Meel, Alessandro Ciccolini και Bob van Asperen. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του, εργάστηκε ως οργανίστας σε εκκλησία του Zeist. Στην Ουτρέχτη, μαζί με τον μπαρόκ βιολονίστα, Γιώργο Σαμοϊλη, σχημάτισε το “DissensoDuo”, ένα ντουέτο που ειδικεύεται στην ερμηνεία της μπαρόκ μουσικής για βιολί και τσέμπαλο δίνοντας παράλληλα έμφαση στον αυτοσχεδιαστικό χαρακτήρα της μουσικής αυτής. Στην Αθήνα έχει συνεργαστεί με την Armonia Atenea και Latinitas Nostra, ενώ έχει δώσει σεμινάρια στην Ουτρέχτη και στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Ως μέλος ορχήστρας έχει ηχογραφήσει με δισκογραφικές όπως οι DECCA και MDG. Ταυτόχρονα με την ενασχόλησή του με την παλαιά μουσική, έχει επίσης πολλές σχέσεις με τη σκηνή του ελεύθερου αυτοσχεδιασμού του Άμστερνταμ και έχει συνεργαστεί με καλλιτέχνες του πειραματικού ήχου.